Wat vertellen gevelreclames over een straat, buurt of wijk? In de levendige Pretorialaan verdwijnen de kleurrijke reclame-uitingen uit het straatbeeld als gevolg van stedelijke transformaties en strenge regelgeving. Grafisch ontwerper Cengiz Mengüç onderzoekt de unieke ontwerpstijlen als visuele uitdrukking van de identiteit van de buurt, en brengt ze tot leven met foto’s, collages en typografische studies.

Identiteit van de straat

De explosie aan kleuren, stijlen, lettertypen en logo’s staan symbool voor de veelheid aan mensen, culturen en branches die samenkomen in de Afrikaanderwijk. Met uiteenlopende kleuren en lettertypes weerspiegelen ondernemers het karakter van de wijk. De manifestatie ZigZagCity 2023 is de start voor Cengiz’ onderzoek naar de unieke gevelreclames aan de Pretorialaan. Met een broekenpaleis, dierenspeciaalzaak, kringloop, fietsenwinkel, automaterialenhandel, en diverse eethuizen is het scala aan winkels in de straat even divers als de ondernemers daarachter. De unieke reclames reflecteren de persoonlijkheid van de ondernemers, de identiteit van hun zaak en de buurt.

Wildgroei van reclames?

De afgelopen vijftien jaar is de diversiteit van de gevelreclames echter snel afgenomen, mede door invoering van het nieuwe Rotterdamse Reclamebeleid vanaf 2008, waarmee ‘de gemeente wil voorkomen dat er een wildgroei van reclameuitingen ontstaat.’ Een opstapeling van reclames, gebruik van felle kleuren of ‘ontsierend’ ontwerp wordt niet langer toegestaan. / De brochure stelt: ‘Reclame-uitingen moeten de gevel of openbare ruimte verrijken of er tenminste goed bij aansluiten. In geen geval mag de reclame de omgeving ontsieren.’ Maar wie bepaalt wat siert of niet?

Reis mee door de tijd

In de Pretorialaan en Paul Krugerstraat zijn de gevels van meer dan 15 winkelpanden de afgelopen jaren gestandaardiseerd. Met behulp van de lokale ondernemers en aan de hand van Google Street View reconstrueert Cengiz de kleurrijke reclames en verwerkt ze in nieuwe composities. Cengiz identificeert in de Pretorialaan Letter Index meer dan 70 lettertypes, die inmiddels hebben plaatsgemaakt voor het neutrale Franklin Gothic Heavy. In de tentoonstelling presenteert Cengiz de rijkdom van de reclame-uitingen in het straatbeeld in levensgrote banieren, foto’s, typografische studies en film.